poniedziałek, 25 listopada 2013

Planowanie przestrzenne a urbanizacja Polski

Teoretycznie z planowaniem przestrzennym w Polsce jest wszystko w porządku. Istnieje ono w ustawach, istnieje na szczeblu krajowym, wojewódzkim i gminnym. Dążeniem jest wprowadzenie tzw. "ładu przestrzennego", czyli taki sposób ukształtowania przestrzeni, który tworzy harmonijną całość.

A teraz zejdźmy na ziemię i zobaczmy jak to wygląda u nas. W praktyce wygląda tak, że wmówiono ludziom, że mają prawo wybudować się praktycznie wszędzie. Jak teoretycznie prawo lub zdrowy rozsądek nie pozwala, to jakoś to się u wójta lub innego urzędnika załatwi. Bo jak inaczej uzasadnić to, że ludzie budują się choćby na terenach zalewowych? Po części pozwala na to samo prawo, gdyż obejście przeszkód jest czasem komicznie proste. Najlepszym przykładem tego, jak łatwo się wybudować, są problemy z lokalizacją parków wiatrowych. Całkiem spory park wiatrowy na 20-30 MW, ogranicza zabudowę w gminie na zaledwie 3-4% jej powierzchni. Tymczasem głównym argumentem wielu osób blokujących takie inwestycje, jest "blokowanie rozwoju wsi, gminy i zabieranie miejsca pod zabudowę". A jaka jest prawda?



Najczęściej wygląda to tak, że tereny zurbanizowane gminy stanowią około 10% powierzchni, lasy i wody stanowią około 30% powierzchni, a pozostałe 60% to wg. większości osób, tereny pod zabudowę ..... takie jest społeczne przekonanie. Te 60% to zazwyczaj użytki rolne i tereny "podleśne". Każdy chce mieć "kawałek przyrody" dla siebie. Co zazwyczaj po 5 latach oznacza, że ma 5-10 sąsiadów koło siebie i wieczną budowę. Jeżeli "zabranie" tych 3-4% powierzchni gminy spod możliwości zasiedlania pól tak boli, to dobrze obrazuje to podejście panujące w Polsce, cały teren zabetonować, postawić domy wszędzie. Gdzie tutaj są standardy urbanistyczne, mówiące że dzieci powinny mieć maksymalnie 400-700 m do szkoły podstawowej? Mam wrażenie, że za 5-10 lat, już ponad połowa dzieci będzie dojeżdżać do szkół, zamiast dochodzić (a często taki spacer to jedyny wysiłek dziecka w ciągu dnia).

Tereny możliwe do zabudowania - kolor brązowy oraz żółty (na siedliska). Przykładowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gmin w Polsce.

Ale właściwie do czego zmierzam? Jaki to ma związek z urbanizacją? Otóż ma. W rozwiniętych państwach ludność miast i miasteczek to 75-90% osób w państwie.W Polsce jeszcze po II wojnie światowej w miastach mieszkało poniżej 40% osób. Udział ten rósł i zbliżał nas powoli do państw zachodnich. W szczytowym okresie doszło do 62% (okolice 2000 r.). Jednak wtedy zrodziła się moda na dziką wyprowadzkę z miast.
"Zdzichu ma działkę pod miastem, podzielim to na 5 działek, gmina zrobi nam za 15 lat drogę i będzie cacy."
I tak to wygląda w III RP. Udział mieszkańców miast spada, mimo rosnącej liczby nowych miast. Zamiast dobić do 75-90%, zmierzamy ponownie do 50%. A może to dobrze, może to postęp? Kto wie, na pewno nie ma to nic wspólnego z ładem przestrzennym.



Niestety wszystko wskazuje na to, że rosnący udział ludności "wiejskiej" w Polsce, to nie przejaw postępu, tylko wprowadzanie nieładu przestrzennego.




Jakie może być rozwiązanie tej sytuacji? Po pierwsze wprowadzić granicę rozwoju wsi, dziś takich granic nie ma. Wieś to cały obręb, łącznie z polami. Kolejne budynki można dostawiać i dostawiać w nieskończoność. Po drugie, pozwalać na budownictwo siedliskowe tylko dla prawdziwych rolników, ze stosunkowo duży areałem, czyli w polskich warunkach minimum 15 ha. Dziś wystarczy mieć gospodarkę powyżej średniej w gminie, czyli może to być nawet 3-4 ha w niektórych rejonach! Czysty absurd. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w Polsce to około 8-9 ha, podczas gdy w rozwiniętych krajach ponad 20 ha (są państwa, gdzie przekracza ponad 100 ha).




1 komentarz:

  1. Jeden z nielicznych serwisów ogłoszeniowych z Radomia i okolic z zawsze aktualnymi ogłoszeniami. Ogloszenia wielu branż tematycznych w jednym miejscu. Z ciekawych funkcji serwisu Radom Lokalne -
    Ogłoszenia Radom można wymienić bezpłatne dodanie zdjęcia do ogłoszenia, darmowe umieszczenie ogloszenia lub promowanie ogłoszenia za pomocą sms premium aby było zawsze widoczne.

    OdpowiedzUsuń