Czy podział geodezyjny jednego z krajów (a co z tym związane jego sieć drogowa i podział administracyjny) może mieć coś wspólnego z wyścigami auto-moto? Ano może. Przyjrzymy się historii powstania wyścigów na 1/4 mili, która narodziła się w USA.
Zacznijmy od jednoski miary. Mila lądowa, zwana inaczej milą angielską:
* 1 mila angielska = 1760 jardów = 5280 stóp = 8 furlongów = 1609,344 metry
* 1/4 mili, czyli 402,33 m.
Skąd więc pomysł na wyścigi akurat na 1/4 mili? Tereny wiejskie USA przecinają drogi krzyżujące się co 1 milę, czyli co około 1609 m. Co kilkańaście kilometrów powstawały zaś małe miasteczka, które obsługiwały tereny farm oraz sieć dróg krajowych i autostrad. Zarówno w tych małych jak i dużych miastach, osiedla tworzono dzieląc obszar mili na kolejne prostokąty w tym kwadraty o wymiarach 1/4 mili (Quarter of quarter-section). I właśnie taką odległość (około 1/4 mili) niegdyś dzieliła przeciętne skrzyżowania w miastach amerykańskich. Były to co ważniejsze skrzyżowania, często ze światłami. A jak światła, to wiadomo, czekamy na zielone i START! Popularność wywodzących się z USA wyścigów na prostej (które zaczęto de facto już w latach 30) spowodowała, że obecnie uczestniczące w zmaganiach auta osiągają niebywałe prędkości dokładnie 402 metrów i 33 centymetrów od startu.
Króciutko o wyścigach na 1/4 mili, potem wracamy do urbanistyki.
Rekordy na 1/4 mili:
- super auta dopuszczone do ruchu publicznego typu Bugatti Veyron, Ferrari czy Lambo, osiągają czasy w okolicach 10-11,5 sek. Te specjalnie podrasowane schodzą poniżej 10 sek, a nawet 6 sek! supra-w-6-05-s-na-1-4-mili-v-max-387-km-h-nowy-rekord-swiata/0ezlkr
- Hot Hatche typu Renault Megane RS, Opel Astra OPC czy Honda Civic Type R, czyli auta o mocy ok 250-300 KM, osiągają czas w okolicach 14-15 sek.
- zwykłe auta posiadające moc w okolicach 100 KM, docierają na metę 1/4 mili po ponad 18 sek.
- osobna kategoria to dragstery, które osiągają absurdalnie wielkie przypsieszenia (często lepsze niż niektóre rakiety) i czasy. Najlepsze schodzą poniżej 4 sek (ale na 300 m!!)! To właściwie rakiety na kółach, które mają moce ponad 8000 KM (tak, tysięcy!), najlepsze ścigają się już nie na 1/4 mili, tylko na ok 300 m, ponieważ przy 400 m osiągały za duże szybkości.
Więcej o wyścigach na 1/4 mili:
http://www.motocaina.pl/artykul/wyscigi-na-1-4-mili-o-co-w-tym-chodzi-2130.html
Wrócmy jednak do tematu głównego, przynajmniej z punktu widzenia tego blogu. Czyli urbanistyka i planowanie przestrzenne.
Typowy podział USA, tereny farm i miast.
Podział kraju na pola (kwadraty) mila x mila:
Podział na 1 milę
Wygląd farm w miejsach gdzie wymagane jest nawodnienie (okręgi w kwadratach).
No dobrze, a skąd pomysł na podział całego kraju na kwadraty mila x mila? Cała histora zaczęła się w 1785 r., kiedy to narodził się pomysł, by systemowo podejśc do podziału tworzącego się dopiero państwa. Więcej można przeczytać pod tym linkiem:
Podobne rozwiązania zaczęsto stosowac w innych "młodych" państwach jak Kanada czy Australia.
Jako ciekawostkę można podać, że cały ten system ma też symboliczny punkt początkowy: https://en.wikipedia.org/wiki/Beginning_Point_of_the_U.S._Public_Land_Survey .
Takich punktów jest zresztą wiele, ma go prawi każdy stan, przykład jednego z nich: https://goo.gl/maps/QF0UB - mapa Google.
System był tak pomyślany, by na każde 36 kwadratów (6 x 6 jednostek) było jedno miasteczko, a właściwie miejscowość administracyjna, gdyż zazwyczaj taka miejscowość nie przekracza 500 mieszkańców! To tzw. https://en.wikipedia.org/wiki/Township_(United_States) - czyli w zasadzie najmniejsza jednostka administracyjna posiadająca swoją nazwę. I choć nazwa sugeruje miasteczko, to po naszemu można powiedzieć, że to we zasadzie po prostu wieś, złożona głównie z siedlisk.
Sekcja = bok 1 mila.
Taki podział wpłynął na rozwój dróg czy podział administracyjny. Poniżej podział na stany i tzw. County, czyli odpowiednik naszych powiatów.
Powyżej typowy układ sieci drogowej w USA.
Poniżej prezentacja podziału w mniejszych skalach, czyli obszar miasteczek i sekcji:
Obszar 6 x 6 sekcji (czyli około 9,66 x 9,66 km), to obszar gdzie zazwyczaj jest małe miasteczko, a właściwie mała miejscowość administracyjna. W każdej sekcji mieszkało zazwyczaj 4 farmerów, co przy 36 sekcjach dawało ok 500 mieszkańców.
Jak wygląda kwestia dojazdów w takim systemie?
Więcej: Taxicab_geometry
Usprawnieniem tego systemu, są drogi które biegną na przekór temu podziałowi. W skali kraju są to głównie autostrady.
Więcej adresów gdzie można poczytac o tym systemie i historii: